Proboscis Maymunu

Proboscis Maymunu veya Latince adıyla Nasalis larvatus, ağaçta yaşayan, Güney-Doğu Asya’daki Borneo adasında bulunan endemik bir türdür. Bu tür, Eski Dünya Maymunlarından Colobinae familyasına mensuptur. En karakteristik fiziksel özellikleri ise hiç kuşkusuz uzun burunları dır.

Bu burunlar hem çiftleşmede hem de uyarı çağrılarını genişletmek amacıyla oluşturulan bir çınlama çemberi olarak kullanılmaktadırlar. Herhangi bir nedenle huzursuz olursa maymunun burnu kanla dolar ve çıkardığı sesler daha gür ve belirgin bir hale gelir. Proboscisler genelde grup olarak yaşarlar, bir erişkin erkek, bir kaç tane erişkin dişi ve onların yavruları şeklinde. Fakat çoğunluğu erkek olan gruplar da mevcuttur.

Bir çok enteresan özelliği olan bu türün bir diğer enteresan özeliği de mevsimsel olarak diyetlerini değiştirmeleridir. Ocak – Mayıs ayları arasında meyve yerlerken Haziran ve Aralık ayları arasında yaprak yemektedirler.

Erkek maymunlar dişilere nazaran çok daha büyüktürler ve boyutları 72 cm’i bulabilir, kuyruğu ile bu uzunluk 75 cm’e kadar çıkar, kiloları ise yaklaşık 25 kg’dır. Dişi maymunlar ise 60 cm uzunlukta ve 12 kg ağırlıkta dırlar. Proboscis maymunları boyut olarak dişi ve erkek arasındaki farkın en belirgin olduğu maymun türüdür.
Proboscis maymununun aynı zamanda çok büyük bir midesi vardır. Sindirim sistemi kompartımanlara ayrılmıştır; bu kompartımanlarda bulunan bakteriler selülozu sindirir ve yapraklarda bulunan toksinleri etkisiz hale getirirler. Bu sayede maymun yaprak yiyebilir. Proboscis maymununun midesi tüm vücudunun dörtte birini oluşturur. Bu benzersiz sindirim sisteminin yan etkisi ise olgunlaşmış meyveleri sindiremiyor olmasıdır; bu nedenle proboscis maymununun diyetini tohum, yaprak ve olgunlaşmamış meyveler oluşturur.

Fakat ne yazık ki insanoğlu bu türün de sonunu getirmek üzere… Koruma altına alınan türlerden biri olan Nasalis larvatus’un 1977 yılında 6.400 civarında bulunduğu tahmin edilirken, son yapılan sayımlarda bu sayının 1.000e gerilediği görülmüştür. Borneo’da bu türü avlama yasağı getirilmiştir.